28. Junagadh (Gujarat) Rock Inscr. of the time of Skandagupta. (Fl.
No. 14; Bh. No. 1276)
G. 136, 137 & 138
Buhler, VOJ, Vol. V (1891), pp. 220 ff.; Jagan Nath, JUPHS. Vol. XIII, Pt. II
(1940), p. 98;
PIHC. IV (1940), p. 59; D. C. Sircar, SI. Bk. III, No. 25, p. 299; Dasarath
Sharma, JGRI. Vol. VI (1948-49) pp. 303-5; B. Upadhyaya, SAII. pt. II, pp.
63-68; R. B. Pandey, HLI. (1962), pp. 92-99.
TEXT (FLEET).
First Part.
1 Siddham [||*] Ùriyam=abhimata-bhîgyàì naika-kàl-àpanètàì
tridaùapati-sukh-àrtthaì yî Balår=àjahàra | kamala-nilayanàyàõ ùàùvataì dhàma
Lakømyàõ
2 sa jayati vijit-àrttir=Vviøíur=atyanta-jiøíuõ || Tad=anu jayati ùaùvat
ùrè-parikøipta-vakøàõ sva-bhuja-janita-vèryî ràjaràjàdhiràjaõ | narapati-
3 bhujagànàì màna-darpp-îtphaíànàì pratikðti-Garuä-àjãà[ì] nirvviøè[ì] ch=àvakarttà
|| Nðpati-guía-nikåtaõ Skandaguptaõ pðthu-ùrèõ chatur-udadhi-ja(?)l(?)-àntàì
sphèta-paryanta-dåùàm |
4 avanim=avanat-àrir=yaõ chakàr=àtma-saìsthàì pitari sura-sakhitvaì pràptavaty=àtma-ùaktyà
|| Àpi cha jitam=[å]va tåna prathayaìti yaùàìsi yasya ripavî=pi
àmóla-bhagna-darpà niva...... Mlåchchha-dåùåøu ||
5 Kramåía buddhyà nipuíaì pradhàrya dhyàtvà cha kðtsnàn=guía-dîøa-håtón |
vyapåtya sarvàn=manujåndra-putràì=llakømèõ svayaì yaì varayàì-chakàra || Tasmin=nðpå
ùàsati n=aiva kaùchid=dharmmàd= apåtî manujaõ prajàsu |
6 àrttî daridrî vyasanè kadaryî daíä[yî*j na và yî bhðùa-pèäitaõ syàt || Åvaì sa
jitvà pðthivèì samagràì bhagn-àgra-darpà[n] dviøataù=cha kðtvà | sarvvåøu dåùåøu
vidhàya gîptð(ptðè)n saìchintayà[m-à]sa bahu-prakàram || Syàt=kî=nurópî
7 matimàn=vini(nè)tî mådhà-smðtibhyàm=anapåta-bhàvaõ |
saty-àrjav-audàrya-nay-îpapannî màdhurya-dàkøiíya-yaùî-nvitaù=cha || Bhaktî=nuraktî
nð-v[i]ù[å]øa-yuktaõ sarvv-îpadhàbhiù=cha viùuddha-buddhiõ |
ànðíya-bhàv-îpagat-àntaràtmàõ sarvvasya lîkasya hitå pravðttaõ ||
8 Nyày-àrjanå=rthasya cha kaõ samarthaõ syàd=arjitasy=àpy=atha rakøaíå cha |
gîpàyitasy=àpi [cha] vðddhi-håtau vðddhasya pàtra-pratipàdanàya || Sarvvåøu
bhðtyåøv=api saìhatåøu yî må praùiøyàn=nikhilàn= Suràøòràn | àì jãàtam=åkaõ
khalu Paríadattî bhàrasya tasy=îdvahanå samarthaõ ||
9 Åvaì viniùchitya nðp-àdhipåna naikàn=ahî-ràtra-gaíàn=sva-matyà | yaõ
saìniyuktî=rthanayà kathaìchit samyak-Suràøòr-àvani-pàlanàya || Niyujya dåvà
Varuíaì pratèchyàì svasthà yathà n=înmanasî babhóvu[õ] [|] pórvvåtarasyàì diùi
Paríadattaì niyujya ràjà dhðtimàìs=tath=àbhót |(||)
10 Tasy=àtmajî hy=àtmaja-bhàva-yuktî dvidh=åva ch=àtm=àtma-vaùåna nètaõ |
sarvvàtman=àtm=åva cha rakøaíèyî nity-àtmavàn=àtmaja-kànta-rópaõ |(||)
Róp-ànurópair=lalitair=vichitraiõ nitya-pramîd-ànvita-sarva-bhàvaõ |
prabuddha-padmàkara-padmavaktrî nðíàì ùaraíyaõ ùaraí-àgatànàm |(||)
11 Abhavad=bhuvi Chakrapàlitî=sàv=iti nàmnà prathitaõ priyî janasya | sva-guíair=an-upaskðtair=udàtt[ai]õ
pitaraì yaù=cha viùåøayàì-chakàra |(||) Køamà prabhutvaì vinayî nayaù=cha
ùauryaì vinà ùaurya-mah-[à ?]rchchanaì cha | và(?)kya(?)ì damî dànam=adènatà cha
dàkøiíyam=ànðíyam=aù[ó]nyatà cha |(||) Sauìdaryam=àryåtara-nigrahaù=cha
a-vismayî dhairyam=udèríatà cha |
12 ity=åvam=åtå=tiùayåna yasminn=a-vipravàsåna guíà vasanti |(||) Na vidyatå=sau
sakalå=pi lîkå yatr=îpamà tasya guíaiõ kriyåta | sa åva kàrtsnyåna guí-ànvitànàì
babhóva nð(nrè)íàm=upamàna-bhótaõ |(||) Ity=åvam=åtàn=adhikàn=atî=nyàn=guíàn=par[è]køya
svayam=åva pitrà | yaõ saìniyuktî nagarasya rakøàì viùiøya pórvàn=prachakàra
samyak |(||)
13 Àùritya vi(vè)ryaì su(?)-bhu(?)ja(?)-dvayasya svasy=aiva n=ànyasya narasya
darpaì | n=îdvåjayàm-àsa cha kaìchid=åvam=asmin=purå ch=aiva ùaùàsa duøòàõ(n)
|(||) Visraìbham=alpå na ùaùàma yî=smin kàlå na lîkåøu sa-nàgaråøu | yî
làlayàm-àsa cha paura-vargàn [- - ÿ]putràn=su-parèkøya dîøàn |(||) Saìraìjayàì
cha prakðtèr=babhóva pórvasmitàbhàøaía-màna-dànaiõ |
14 niryantraí-ànyînya-gðha-pravåùai[õ*] saìvarddhita-prèti-gðh-îpachàraiõ |(||)
Brahmaíya-bhàvåna paråía yuktaõ ùaklaõ ùuchir=dàna-parî yathàvat | pràpyàn=sa
kàlå viøayàn=siøåvå dharm-àrthayîù=ch=à[py=a*]-virîdhanåna |(||) Yî [- ÿ - - ÿ
ÿ] Paríadattàt=sa nyàyavàn-atra kim=asti chitraì |
muktàkalàp-àmbuja-padma-ùètàch=chandràt=kim=uøíaì bhavità kadàchit |(||)
15 Athà kramåí=àmbuda-kàla àgat[å] n[i]dàgha-kàlaì pravidàrya tîyadaiõ | vavarøa
tîyaì bahu saìtataì chiraì Sudarùanaì yåna bibhåda ch=àtvaràt |(||)
Saìvatsaràíàm=adhikå ùatå tu triìùadbhir=anyair=api øaäbhir=åva | ràtrau dinå
Prauøòhapadasya øaøòhå Gupta-prakàlå gaíanàì vidhàya |(||)
16 Imàù=cha yà Raivatakàd=vinirgatà[õ*] Palàùin=èyaì sikatà-vilàsinè |
samudra-kàntàõ chira-bandhan-îøitàõ punaõ patiì ùàstra-yathîchitaì yayuõ |(||)
Avåkøya varø-àgama-jaì mah-îdbhramaì mah-îdadhår= Órjayatà priy-åpsunà |
anåka-tèràntaja-puøpa-ùîbhitî
17 nadèmayî hasta iva prasàritaõ |(||) Viøàdya[mànàõ khalu sarvatî ja]nàõ
kathaì-kathaì kàryam=iti pravàdinaõ | mithî hi pórv-àpara-ràtram=utthità
vichintayàì ch=àpi babhóvur=utsukàõ |(||) Ap=èha lîkå sakalå Sudarùanaì pumàì(n)
hi durdarùanatàì gataì køaíàt |
18 bhavån=nu s-àmbhî nidhi-tulya-darùanaì su-darùanaì [- ÿ ÿ - ÿ - ÿ -] [||] [ÿ
- ÿ - - ÿ]vaíå sa bhótvà pituõ paràì bhaktim=api pradarùya | dharmaì purî-dhàya
ùubh-ànubandhaì ràjãî hit-àrthaì nagarasya ch=aiva |(||) Saìvatsaràíàm=adhikå
ùatå tu
19 triìùadbhir=anyair=api saptabhiù=cha | pra [- ÿ - - ÿ ÿ]ùàstra-chåttà vi(?)ùvî(?)=py=anu
jãàta-mahà-prabhàvaõ |(||) Àjya-praíàmaiõ vibudhàn= ath=åøtvà dhanair=dvijàtèn=api
tarpayitvà | pauràìs=tath=àbhyarchya yathàrha-mànaiõ bhðtyàìù=cha pójyàn=suhðdaù=cha
dànaiõ |(||)
20 Graiømasya màsasya tu pórva-pa[køå] [ÿ - ÿ - - pra]thamå=hni samyak |
màsa-dvayån=àdaravàn=sa bhótvà dhanasya kðtvà vyayam=a-pramåyam |(||) Àyàmatî
hasta-ùataì samagraì vistàrataõ øaøòir=ath=àpi ch=àøòau |
21 utsådhatî=nyat puruøàíi sa(?)pta(?) [ÿ - ÿ - ha]sta-ùata-dvayasya |(||)
Babandha yatnàn=mahatà nðdåvàn=[abhyarchya(?)] samyag-ghaòit-îpalåna |
a-jàti-duøòam=prathitaì taòàkaì Sudarùanaì ùàùvata-kalpa-kàlam |(||)
22 Api cha sudðäha-såtu-prànta(?)-vinyasta-ùîbha-rathacharaía-samàhva-krauìcha-haìs-àsa-dhótam
| vimala-salila[- - - ÿ - - ÿ - -] bhuvi ta-[ÿ ÿ ÿ - - -]da[- a]rkaõ ùaùè cha
|(||)
23 Nagaram=api cha bhóyàd=vðddhimat=paura-juøòaì
dvija-bahu-ùata-gèta-brahma-nirnaøòa-pàpaì | ùatam=api cha samànàm=èti-durbhikøa[-
- ÿ ÿ ÿ ÿ ÿ ÿ - - - ÿ - - ÿ - -] [||] [Iti Suda]rùana-taòàka-saìskàra-graìtha-rachanà
[sa]màptà ||
Second Part.
24 Dðpt-àri-darpa-praíudaõ pðthu-ùriyaõ sva-vaêùa-kåtîõ sakal-àvanè-patåõ |
ràjàdhiràjy-àdbhuta-puíya-[karmaíaõ] [ÿ - ÿ - - ÿ ÿ - ÿ - ÿ] [||] [- - ÿ - - ÿ ÿ
- ÿ - - - - ÿ - - ÿ ÿ - ÿ - - ][|] dvèpasya gîptà mahatàì cha nåtà daíäa-dvi(?)[-]nàì
25 dviøatàì damàya |(||) Tasy=àtmajån=àtma-guí-ànvitåna
Gîvinda-pàd-àrpita-jèvitåna | [- - ÿ - - ÿ ÿ - ÿ - - - - ÿ - - ÿ ÿ - ÿ - -] [||]
[- - ÿ - ÿ ÿ ÿ - ÿ ÿ - ÿ -]gdhaì Viøíîù=cha pàda-kamalå samavàpya tatra |
artha-vyayåna
26 mahatà mahatà cha kàlån=àtma-prabhàva-nata-paurajanåna tåna |(||) Chakraì
bibharti ripu[- ÿ ÿ - ÿ - - - - ÿ - ÿ ÿ ÿ - ÿ ÿ - ÿ - -] [|] [- - ÿ - ÿ ÿ ÿ - ÿ
ÿ - ÿ - -] tasya sva-taìtra-vidhi-kàraía-mànuøaøya |(||)
27 Kàritam=avakra-matinà Chakrabhðtaõ Chakrapàlitåna gðhaì | varøa-ùatå=øòà-triìùå
Guptànàì kàla ........ [||] [- - ÿ - ÿ ÿ ÿ - ÿ ÿ - ÿ - - - - ÿ - ÿ ÿ ÿ - ÿ ÿ - ÿ
- - - - à]rtham=utthitam=iv=Îrjayatî=chalasya
28 kurvat=prabhutvam=iva bhàti purasya mórdhni || Anyach=cha mórddhani su [- ÿ ÿ
- ÿ - - - - ÿ - ÿ ÿ ÿ - ÿ ÿ - ÿ - - - - ÿ - ÿ ÿ ÿ
]
29 ruddha-vihaìga-màrgaì vibhràjatå [ÿ ÿ ÿ - ÿ ÿ - ÿ - -] [||]
______________________________________
From the original stone.
L. 1. Metre, Màlinè; and in the next two verses.
L. 4. Metre, Àryà. (For niva......) ? nirvachanà,
L. 5. Metre, Upajàti of Indravajrà and Upåndravajrà; Metre, Indravajrà; and in
the next six verses.
L. 7. (For àntaràtmàõ) Read àtmà.
L. 9. Metre, Upajàti of Indravajrà and Upåndravajrà; and in the next two verses.
L. 11. Metre, Vaitàlèya-Aupachchhandasika; Metre, Upajàti of Indravajrà and
Upåndravajrà; and in the next three verses.
L. 13. Metre, Indravajrà; and in the next four verses.
L. 15þ Metre, Vaìùastha; Metre, Indravajrà; As regards the reading (Gupta-prakàlå
gaíanàì) here, see page 57 above, note 4.
L. 16. Metre, Vaìùastha; and in the next three verses.
L. 18. Metre, Upajàti of Indravajrà and Upåndravajrà; and in the next five
verses.
L. 22. Metre, Màlinè; and in the next verse.
L. 24. Metre, Vaìùastha.-The metre is faulty in the first akshara of the first
and third pàdas, which should be short, not long. Metre, Indravajrà; and in the
next verse.
L. 25. Metre, Vasantatilaka; and in the next verse.
L. 27. Metre, Àryà; or of this class. Metre, Vasantatilaka; and in the following
verse.