No. 35. Kathmandu, Hàìäigàuì Satyanàràyaía temple, eastern part of Garuda-dvaja pillar.
A pillar standing in front of the western door of the temple of Satya Nàràyaía in a north-west suburb of Kathmandu, called Harigaon. The inscribed part is about 30 cm wide and 134 cm long. The date of this inscription is in the damaged portion; therefore is missing, but its characters indicate that 'the inscription belongs to the reign of Mànadeva or at the latest, of Vasantadeva' as Gnoli thinks. Gnoli further says: 'The text consists of thirty-four stanzas. The metre of the stanzas 1-9 seems to be the ùloka (anusòupa). The few remaining syllables of stanza 10 did not enable me to identify its metre. Stanzas 11-20 are in upajati. The 21 is in rucira. Stanzas 22-25 are in ùikhariíè. Stanzas 24-25 are in praharøiíè. The stanza 26 is in manju-bhàsinè. Stanzas 27-28 and 32-34 are in màlinè. Stanzas 29-30 are in ùragdharà. The stanza 31 is in rucirà.' (R).A praùasti in honour of Dvaipàyana Vyàsa composed by Anuparama. |
L. 4.; Gn. XI; DV.35; HJ 23; R.27; |
TEXT.
1. - - - - - - - - - - -
sa-yat-àtmane (|)
2. - - - - - - - - - - dhiyaiøa te namaõ (||1||)
3. - - - - - - - - - t-pratideha-nirvð[taõ](|)
4. - - - - - - - vikèríía-bhànunà (||2||)
5. - - - - - - - - - - ta sarvvam-àtmani (|)
6. - - - - - - - - - - [ùa]ùin-èva-kàntatà (||3||)
7. - - - - - - - - ma-yena-tejasà (|)
8. - - - - - - - - - - saviteva bhàsate (||4||)
9. - - - - - - - - - - pathena-saugatàõ (|)
10. - - - - - - - - - - - - [gi]ràmpatir=bhaveõ (||5||)
11. - - - - - - - - - - - - trayè tvayà (|)
12. - - - - - - - - - - - - - - [dhà]ryyate (||6||)
13. - - - - - - - - - - - - na-vàraíena (|)
14. - - - - - - - - - - - - - tvayà-varugnam (||7||)
15. - - - - - - - - - - - - - m=idam=aprabuddhya (|)
16. - - - - - - - - - - - - - - tàmbrajeyuõ (||8||)
17. - [bhavà]rííavaì ja- - ravi dà bhaãcat (|)
18. - - tayeva saìsthamudvèkøya - - - - mittham (||9||)
19. - - - karaíàd-vðtena nityam-pðthu-mati - - - - - -
20. - - kim-iha svasti-vàcyaùeøa - - - kathitan na - - - - - - (||10||)
21. (naraiõ)-paràn-nàstikatàm-prapannais=trayèvirodhena nivàryyamàíaõ (|)
22. (dharmî)-vya(va)sthasyata nàdya loke dharttà tvam-asyà yadi nàbhaviøyaõ
(||11||)
23. . . . . vedaì vyavakèríía-vàktvàd-anàdiniøòhaì (vacasà) tvàyà ca (|)
24.. . . . . kathaì veda ihàbhaviøyattvaì bhàratàdiì yadi nà(tani)øyaõ (||12||)
25. (pra)màía-ùuddhyà vidit-àrttha-tatvaõ prakampyamànam . . . . . øòhaiõ (|)
26. . . . [dha]rmmam-ittha[ì] jagato hitaiøè-na-pràta-niøpad-yati. . . . .yaõ
(||13||)
27. (svamau)rkhya-màtràùrayaíàd-abhèkøíaì=kutàrkkikais tadvi(nivàryyamà) . . .
. íaì (|)
28. . . . vyacaiøèn-na-pðthak-pramàíaì-kathan-tad-asthàtum-idaì . . . . . paõ
(||14||)
29. . . . . pi ca pràía-viyoga-hetur-nna-pratyavàyî(yadi nànya)thaiøà (|)
30. . . . . tvam-eva-prativetsi samyaê-na veditànyo bhuvi kaùci[d asti] (||15||)
31. . . . . stutiõ syàd-anuvàdato và stutyeøu vàcàm dvitaya(m-pravðttam) (|)
32. [stu]tir-guíànàì vidhinà na satvàn na cànuvàdas tvayi . . . . .(||16||)
33. . . . na-dharmmaì sakalaì nyahiìsèttvan-naiva-ràgàdirayaì nya(bhànsèõ) (|)
34. (ûsvargair)øiíèì vaiøayikèã-ca tðøíàì vidhóya ùuddhastvam i(ti
prasiddhaõ) (||17||)
35. (dha)rmm-àrtha-kàm-àdya-vivikta-rópaì yadi vyavàriøyata (saìvvavadà) (|)
36. (dóràt)smðtènàm-agateõ ùrutènàì tad-adya loke niyataì vya(naùyata)
(||18||)
37. (vi)pàòya mohàn-amðtaì vyasðkøat svayaã-ca dharmmàdi jagaty-atèøòhàõ (|)
38. (tra)yi tvayàgàj-jagati pratiøòhàn-tvam-eva dharmmaì-vividhàn-atiøòhipaõ
(||19||)
39. . . . . . van-duøpratipàdam-etat-svarggàdi-ùabd-opanibandhamà(tram) (|)
40. . . . . . d-astèti jano-grahèøyad bhavàn-ihaivaì yadi na vyanekøya(t) (||20||)
41. (niràkð)tà kumatibhir-aìhasàvðtaiõ kutarkkikaiõ katham-api
saugatàd[ibhiõ](|)|
42. (triya)tvayi prathitagiri prabhàviyam-payonidhau sarid-iva vindati sthitim (||21||)
43. . . . . . . . . . .d viniyata-pàd-àrtth-àdy-anugamàt-tava ùrutvà kàvyaì sapadi
manasàgamyapada- (|)
44. . . . . rtthatvàdavanaparamàrtthànusaraíe dadhàty-uccair=mmohaì
sapadi-gatavidyeøvani(yataì) (||22||)
45. . . . ùàstre manu-yama-bðhaspaty-uùanasàì vidhànaì kðtyànàmasu-gama-padàì
loka(nibhðtam) (|)
46. . . . . . naivaì prativiøayam-àdhóya nipuíam-phalenaiv-àùeøaì-tvam-idam-ama .
. . . . . . . . (||23||)
47. . . . . .n-nðpa-carit-ànuvàdi-bhàvàt-pàdàdeõ pratiniyatan tataù-ca kàvya[m]
(|)
48. . . . . .r-anukathanàd-ap-èha ùàstraì tvaì ùakter-idam-api
bhàrat-àdy-akàrøè[õ] (||24||)
49. . . . . bhava-jaladhau vivarttamànàn ràgàdiprapatadhiyaõ pragàähamohàn (|)
50. . . . . syàstvim-iti vidhàya muktimàrggaì sàcènàm-bhuvi puruøàê-karoøi
mantre (||25||)
51. su(khi)nà-vivikta-vacasà tvayà satà kðpayà paràrttha-viniveùi-buddhinà (|)
52. ja(ga)to hitàya sukðteha bhàrate bhuvi vàêmayaì sakalam-eva darùùitam (||26||)
53. vidita-vividha-dharmmo vedità
vàêmayànàn-niravadhikam-amithyà-ùàntaràgàdidoøam28 (|)
54. . . . . rava-paràrtthas-tad-bhàvàn-mohajàlan-timiram-iva vivasvàn-aìùubhiõ
prakøiíoti (||27||)
55. prativiøaya-niyogàt pàlakatvàc-ca
tàsàn-nipuíatadavabodhàt-tadvivekàd-adoøàt (|)
56. jagati tad-upadeùàt-tvaìmithas-tadvibhàgàd-upahita iva
mórttis-tryàtmanà-mantra-vàcàm (||28||)
57. saukømyà-durbbodham-èùaì sthitam=api sakalaì lokam-àvðtya tan-và
vàg-buddhyor apy-atètà-
58. (kðti)m-api munibhiõ svàgamàd dhyàta-tattvam vidyàrópaì viùuddhe
padam-anatiùaya-
59. køèía-saìsàra-bandham syàd-àtmànan na jàtu tvam iva kathayità kaùcid anyo
dvitèyaõ (||29||)
60. pratyàdhàra-sthitatvàt=pðthag-api na pðthak tat-svarópàviùeøàt nityaì
dharmmair-ayogà-
61. t-punar api na tathà sarvvakàlàpratèteõ(|) nàù-otpàdàdyayogàt-sthitam-api
62. jagataõ sarvvagaì vyàpi-bhàvàt caitanyaì rópa-pakøa-sthitam api kathaye-
63. t-ko nu loke tvadanyaõ (||30||) niraìhasan-duritabhidaì vivekinan-tamomuøaì
ùami-
64. ta-bhavaì vipaùcitam (|) giràm=patiì sudhiyam=asaêgi-cetasaì mayodi-
65. tam vacanam=upaitu te sadà (||31||) ùamita-bhava-bhayena køàyií-àjãànaràùeõ
66. svayam=upahita-dhàmnà vedyapàraêgatena (|) jagad=aparajas-edan-tattva-
67. yà sarvvam=àràd viyad=iva timiràíàì køàyaken-àvabhàti (||32||)
68. guía-puruøa-viveka-jãàna-sambhinna-janmà vyati-yuta-viøayàíàì tvaì
69. giràì saìvivekè (|) jagati ghana-viróäha-vyàpi-sammoha-bhedè cyuta-jaga-
70. d-anirodhaõ khe ùaùèva cakàõsi (||33||) tad aham=iti nunóøad=bhinna-saìsàra-
71. bandham vitam=asam arajaskaì tvàê=garèyàìsam=àdyam (|) katham=api pari-
72. laghvèì svàn=nibadhnàmi vàcam tad=iha pitari me tvaì saìpadas-samvidhat-sva
(||34||)
73. bhagavato dvaipàyanasya stotraê-kðtam anuparameía ||
--------------------------------------------------------------------------------
NOTES
L. 3. Gn. read: pratidehanimð - (|).
L. 6. R. has ùinèvakàntarà.
L. 9. L.: saugataõ.
L. 10. R. has =bhavaõ.
L. 11. R. read ... stara trayè tvayà.
L. 14. R. read -vairugnam.
L. 15. R. has m=ida rabuddha
L. 16. R. has - matimatàm-brajeyuõ
L. 17. L. omits the reading. Gn. read: - màrtaíäa- - (|); R.: màtaría vaì . . . .
L. 18. R. has taye tanàm-udvèkøya - - - - mittham
L. 19. L.: (ka)raía - gena.
L. 20. R. has kathitan vidyà.
L. 21. L. reads nirodhibhir; the reading of the syllable bhir is doubtful. (Gn.). R. has
s=trayèbhirodhira . . . màìía.
L. 22. L.: dharmmàbhastanyo. (Gn.); R. has: ... dharma vyavasthàpyata nàdya loke
dharmmà dharttà tvam-asyo yadi-n-àbhaviøyaõ.
L. 23. R. has -iøòhaì . . . . . sa ca
L. 24. R. has yadi nà(ra ca)øyàõ
L. 25. L. gives -màíam; L.: øòha at the end. R. has khaniøòhaiõ.
L. 26. R. nor read . . .yaõ.
L. 27. R. not read (svamau) and has =kutàrkkikaista . . . . . . . . íaì
L. 29. R. not read (yadi nànya).
L. 30. R. has samyaê-na.
L. 31. R. has stuti syànuvàdato; not read (m-pravðttam).
L. 32. R. has tvayira. . .
L. 33. R. not read (bhànsèõ).
L. 34. R. has . . . øiíèì; iti pra . . . .
L. 35. R. has . . . kàm-àdya; vyavàriøyate . . .
L. 36. L.: vyaùak; R. has . . . smðtènàm; tadeyaloke; vya. . .
L. 37. L.: atiøòhat[t] ; R has [vi]pàdya; -atèøòhaya.
L. 38. Probable mistake for vidhinànvatiøòha(õ) which is the reading of L. (Gn). R.
has . . .yi tvayàgàj.
L. 39. R. has: . . rabha ban-duøpratipàdam; màtram.
L. 40. L.: vyanakøyat. R. has . . yad-astèti; bhavàn-ihevaì; vyanekøa(t)
L. 41. R. has . . .tà kumatibhir-;
L. 42. L.: vindate. R has: . . . .tvayi; prabhàveyam;
L. 43. R. has: manasàgamya. . . .
L. 44. L.: ÿ ß ß ß (rtthatvàdahana); L.: -vidyeøòani; R. has: . . . rtyarthatvàd .
. . .paramàrtth-; -vidyeøvaniya. . .
L. 45. L.: kðtyànàmaùa . . . . padàì. R. has: loka. . . .
L. 47. DV. has: svataù-ca kàvyam; L.: pàòhàdeõ .
L. 49. . . sva bhava-;
L. 50. L.: yastam; jàcènàm. R. has: . . yàstvim; -màrgga;
L. 52. R. has:
L. 53. L. reads amitthyàùàêgaràgàdidoø(am) and adds in a note: "La lecture du
composeú qui termine le premier vers est embarrassante, mais il semble pourtant contenir
une seúrie de mots aé double entente: doøa 'peúcheú' et 'nuit' (doøà); ràga
'passion' et 'rougeur' (du creúpuscule); àùà 'espeúrance' et 'horizon'. R. has:
-niravadhikam-itthyà-
L. 56. R. has: -matra. L.: reads tryàtmanà mantravàcàm and adds in a note:
"Tryàtmanà, si la lecture en est exacte, est un mot nouveau qui semble signifer
'celui qui a pour essence les trois: Brahma, Viøíu, Ùiva, ou la trayè '. - M. Barth me
suggeére la correction tryàtmanàì mantravàcàm 'le triple Veda'.
L. 57. R. has saukømàd.
L. 58. R. has: . . .m-api.
L. 61. L. suggests correcting sarvakàlapratèteõ (Gn.).; R. has sarvvakàlåõpratètaõ
L. 64. R. has bhava; sudhiyam aêgè-.
L. 67. For ksayakeía(Gn.)
L. 72. L. rends paralaghvèm and adds in a note: "au lieu de paralaghvèì lire
plutoöt parilaghviì"(Gn).