1. Saìvat 386 Chàêgu Nàràyaía
1. The Changu
Pillar Inscription. The inscription is engraved on three of the four faces of the pillar.
Only the first 17 lines of each face are visible. The lower part of the pillar is deeply
sunk into the ground. The place where the pillar stands at present (to the left, facing
the entrance of the temple) is not the original one. A stump of the same stone and of the
same size, placed before the central gate of the temple, clearly shows that this was the
place where the pillar originally stood. In the course of time, probably because of an
earthquake, the pillar must have broken into two pieces; following this, the priests of
the temple sank it deeply into the ground, in the place where it still stands. The face of
the primitive base of the pillar looking towards the temple, shows the traces of a further
inscription (Gnoli). |
||
BLI I; Levi I (III, II, 2), Sans. Sandeùa I-6; Gn I; DV 2; and HJ 3; R 1; | ||
TEXT.
I.
1. saìvat 300 80 6 jyåøòhamàså
ùuklapakùå pratipadi 1
2. [ro]hiíè-nakøattra-yukte candramasi muhórtte praùaste-¸bhijiti
3. [ùrè]vats-àêkita-dèpta-càru-vipula-prodvðtta-vakøaõsthalaõ
4. [ùrè]vakøas-tana-padma-bàhu[ruciraõ] samyak-pravðddh-otsavaõ (|)
5. [trai]lokya-bhramayantra-varti-vi[vidha]-vyàsaêga-nityo ¸vyayaõ
6. [do]làdrau nivasàã=jayatya-ni[mi]øair-abhyarccyamàno hariõ (||1||)
7. [ùrèma]c=càru-[na]ya-pratàpa-vibha[vair-vyà]yàma-saìkøepa-kðt
8. [ràjà]bhód-vðøadeva ity-anu[pamaõ sa]tyapratijã-odayaõ (|)
9. [yo reje] saviteva dèptakira[íaiõ] samyag=dhðtaiõ svaiõ sutaiõ
10. [vi]dvadbhir-bbahurgavvitair-acapalaiõ ùó[rai]r-vvinètàtmabhiõ (||2||)
11. [ta]syàbhót-tanayaõ samðddha-[viøa]yaõ saêkhyeøv-ajeyo-¸ribhiõ
12. [ràjà]-ùaêkaradeva ity-anupa[mo]-dèptipradaõ satyadhèõ (|)
13. [so] yaì vikrama-dàna-màna-vibha[vai]r llabdhva yaùaõ puøkalam
14. [sva]saìyamya rarakøa-gàm-abhimatair bbhðtyair mmðgendr-opamaõ (||3||)
15. [ta]sy-àpy-uttama dharmma-karmma-yaùasaõ [puttro¸rttha]viddhàrmmikaõ
16. [ka]rmmajão vinayepsur-uttamagu[íaõ ùrèdha]rmmadevo nðpaõ (|)
17. [dha]rmmeí-aiva kula-kram-àgata[m=apàn=nepala]ràjyaì mahat
18. [sphè]tèkðtya navair-nnðpa-røi-caritaiõ [saì]bhàvya ceto nðíàm (||4||)
19. [è]jesa[tpa]ùubhiõ suràn-anu[guíaiõ] sampanna-mantra-rddhibhiõ
20. [yajãaiõ karmma]-viùuddha-deha-õðdayaù=candradyutiõ pàrtthivaõ (|)
21. [pa]tnè tasya viùuddha-vaìùa-vibhavà ùrè-ràjyavaty-uttamà
22. [prà]íà[nàm=a]bhavat [priyà]-kula-[guíai]r llakømèr=iv[-à]gryà hareõ
(||5||)
23. [satkarmmàvi]ratair=yyaùo-¸ìùubhir=idam vyàbhàsya kðtsnaã=jagat
24. yàti sma tridivàlayaì narapatàv=udyàna-yàtràm iva (|)
25. pramlànà jvara-vihvalà kulaja[nà dhyà]n-aikamandà tadà
26. devàhàra-vidhi-kriyà-sv-abhiratà tadviprayogàt-purà (||6||)
II.
1. devè ràjyavatè tu tasya
nðpater-bbhàryy-àbhidhànà satè
2. ùrèr-ev-ànugatà bhaviøyati tadà lokàntar-àsaêginè (|)
3. yasyàã-jàta ih-ànavadya-caritaõ ùrè-mànadevo nðpaõ
4. kàntyà ùàrada-candramà iva jagat-prahlàdayan-sarvvadà (||7||)
5. pratyàgatya sagadgad-àkøaram-idan-dèrgghaì viniùvasya ca
6. premnà putram-uvàca sàùruva-danà yàtaõ pità te divam (|)
7. hà putr-àstamite tav-àdya pitari pràíair-vvðthà kim-mama
8. ràjyam-putraka kàray-àham anuyàmy-ady-aiva bharttur-ggatim (||8||)
9. kim-me bhoga-vidhàna-vistara-kðtair-àùàmayair-bbandhanaiõ
10. màyà-svapna-nibhe samàgama-vidhau bharttrà vinà jèvitum (|)
11. yàm-èty-evam-avasthità khalu tadà dènàtmanà sónunà
12. pàdau bhaktivaùàn=nipèäya ùirasà vijãàpità yatnataõ (||9||)
13. kim-bhogair-mmama kiì hi jèvita-sukhais-tvad-viprayoge sati
14. pràíàn-pórvvam=ahaã=jahàmi paratas-tvam yàsyas-èto divam (|)
15. ity-evam-mukha-paêkaj-àntara-gatair-nnetràmbu-miùrair-dðäham
16. vàk-pàùair-vvihag-èva pàùa-vaùagà baddhà tatas-tasthuøè (||10||)
17. satputreía sah-aurddhvadehika-vidhiì bharttuõ prakðtyàtmanà (|)
18. ùèla-tyàga-dam-opavàsa-niyamair-ekànta-ùuddh-àùayà (|)
19. [vi]prebhyo¸pi ca sarvvadà pradadatè tatpuíya-vðddhyai dhanam
20. tasthau tadd-hðdayà satè-vrata-vidhau sàkøàd=iv-àrundhatè (||11||)
21. putro¸py=órjjita sattva-vikrama-dhðtiõ køàntaõ prajà=vatsalaõ
22. karttà naiva vikatthanaõ smita-kathaõ pórvvàbhibhàøè sadà (|)
23. tejasvè na ca garvvito na ca paràì lokajãatàn-n-àùritaõ
24. dènànàtha-suhðt-priyà-tithi-janaõ pratyartthinàm-màna-nut (||12||)
III.
1. astràpàstra-vidhàna-kauùala-guíaiõ
prajãàta-satpauruøaõ
2. ùrèmac-càrubhujaõ pramðøòa-kanaka-ùlakøí-àvadàta-cchaviõ (|)
3. pènàìso vikacàsit-otpala-dala-prasparddham-ànekøaíaõ
4. sàkøàt-kàma iv-àêgavàn-narapatiõ kàntà-vilàs-otsavaõ (||13||)
5. yópaiù-càrubhir-ucchritair-vvasumatè pitrà mam-àlaêkðtà
6. køàttreí-àji-makh-àùrayeía vidhinà dèkø-àùrito¸haì sthitaõ (|)
7. yàtràm-pratyari-saêkøayàya tarasà gacchàmi pórvvàn=diùam
8. ye c-àjãà-vaùa-varttino mama nðpàõ saìsthàpayiøyàmi tàn (||14||)
9. ity-evaã-jananèm-apeta-kaluøàì ràjà praíamyocivàn
10. n-àmbà-nðíya=mahan-tapobhir=amalaiõ ùaknomi yàtum=pituõ (|)
11. kintv-àptena yathàvad=astravidhinà tatpàda=saìsevayà
12. yàsyàm-èti tato¸mbay-àtimudayà datt-àbhyanujão nðpah (||15||)
13. pràyàt-pórvvapathena tatra ca ùaòhà ye pórvvadeùàùrayàõ
14. sàmantàõ praíipàta-bandhura-ùiraõ-prabhraøòa-mauli-srajaõ (|)
15. tàn=àjãà-vaùa-varttino narapatiõ saìsthàpya tasmàtpunaõ
16. nirbhèõ siìha iv-àkul-otkaòa-saòaõ paùcàd-bhuvaj-jagmivàn (||16||)
17. sàmantasya ca tatra duøòacaritaì ùrutvà ùiraõ kampayan
18. bàhuì hastikar-opamaì sa ùanakaiõ spðøòv-àbravèd=garvvitam (|)
19. àhóto yadi naiti vikramavaùàdeøyaty-asau me vaùam
20. kiì vàkyair=bbahubhir=vðth-àtra gaditaiõ saìkøepataõ katthyate (||17||)
21. ady-aiva priya màtul-oru-viøama-køobh-àrííava-sparddhinèm
22. bhèmàvartta-taraêga-caãcala-jalàntvaã=gaíäakèm-uttara (|)
23. saìnaddhair=vvara-vàji-kuãjara-ùatair=anvemi tèrttvà nàdèm
24. tvatsenàmiti niùcayàn-narapatis=tèríía-pratijãas=tadà (||18||)
25. jitvà mallapurèn-tatastu ùanakair=abhyàjagàma svakam
26. deùam=prètamanàs=tadà khalu dhanam pràdàd dvijebhyo¸køayam (|)
27. ràjãè ràjyavatè ca sàdhumatinà proktà dðäham sónu[nà]
28. bhaktyàmba tvam=api prasannahðdayà dànam=prayaccha sva t[aõ] (||19||)
On the base of pillar (IV)
1. - - [bhaòòà]rakavarøabandha[na - - -
2. - - - - - bhaòòàraka-pójàyai - - -
3. - khakampriê-gràma-[pradeùe] màni 50 4
4. - 20 domnàn màni 20